Perły baroku rzymskiego na Kwirynale

Rzym zabytki – perły baroku rzymskiego na Kwirynale to wycieczka dla turystów zaawansowanych, którzy wiedzą, że Wieczne Miasto oferuje znacznie więcej duchowych i estetycznych atrakcji niż zwykły niezbędnik na jeden – dwa dni pobytu. Jeśli jesteś w Rzymie kolejny raz, to znak, że jesteś gotowy przejść tę trasę z przewodnikiem…

Temat główny: wycieczka śladami Berniniego i Borrominiego – dwóch genialnych architektów baroku rzymskiego
Początek: plac przed pałacem na Kwirynale
Koniec: bazylika Santa Maria degli Angeli
Długość trasy: ok. 1,6 km
Czas: 4 godziny
Cena za grupę do 8 osób: 240 euro (w niskim sezonie)



TRASA WYCIECZKI

Rzym zabytki - Pałac na Kwirynale - fasada
Rzym zabytki – Pałac na Kwirynale – fasada

Pałac Kwirynalski (Palazzo del Quirinale)

Kwirynał – najwyższe z historycznych wzgórz rzymskich – był w starożytności wzgórzem czci Romulusa-Kwiryna, mitycznego założyciela miasta i pierwszego króla Kwirytów – jak nazywali siebie dawni Rzymianie. W nowszych już czasach, od końca XVI wieku, wzgórze stało się centrum władzy politycznej , najpierw jako siedziba papieża-króla (do 1870 r.), władcy Państwa Kościelnego, a następnie jako stolec królów i prezydentów Zjednoczonych Włoch. Dziś jest to dość spokojne wzgórze, którego główną część zajmuje ogromny kompleks pałacowo-ogrodowy zwany po prostu Pałacem Kwirynalskim. Zwiedzanie tego obiektu jest możliwe tylko kilkanaście razy w roku, w wybrane niedzielne poranki…

Kościół św. Andrzeja na Kwirynale (Sant’Andrea al Quirinale)

Rzym - kościół św. Andrzeja na Kwirynale - kopuła
Kościół św. Andrzeja na Kwirynale – kopuła

Perełka jakich mało… arcydzieło architektury baroku… artystyczna odpowiedź Jana Wawrzyńca Berniniego na niezwykłe nowości zaprezentowane przez Franciszka Borrominiego w pobliskim kościele San Carlo alle Quattro Fontane… dwóch „biło się” a trzeci (Jezuici i my) skorzystał! Wspaniałe proporcje, piękna kopuła, wyszukane marmury… i grób św. Stanisława Kostki

Kościół św. Karola Boromeusza przy Czterech Fontannach (San Carlo alle Quattro Fontane)

Perły baroku rzymskiego na Kwirynale 2
Cud Borrominiego

Biedni jak mysz kościelna Trynitarze Bosi, w 1634 r. zwrócili się o pomoc w przebudowie ich malutkiego klasztoru do architekta żyjącego dla wielkich idei duchowych i artystycznych – Franciszka Borrominiego. Ten, pracując wyłącznie dla chwały bożej czyli gratis, najpierw zaprojektował im ciekawy dziedziniec klasztorny (warto go zobaczyć!), a następnie wzniósł im malutki kościół pod wezwaniem, dopiero co wtedy beatyfikowanego, Karola Boromeusza. Kościółek, zwany popularnie San Carlino – św. Karolek, zachwyca bogactwem barokowych, białych jak koronka ornamentów. Nie zobaczycie tu złota i drogocennych marmurów, na które było stać wyłącznie bogate zakony i majętnych kardynałów (jak np. jezuitów w kościele św. Andrzeja), lecz wyłącznie wymodelowaną zaprawę murarską… Borromini jest tu po prostu genialny!

Rzym zabytki - Pałac Barberini
Pałac Barberini

Pałac Barberinich (Palazzo Barberini)

Każda z wielkich rodzin „papieskich” chciała stworzyć w Wiecznym Mieście swoją twierdzę na następne wieki. Barberini, rodem z Toskanii, doszli do szczytów potęgi za panowania ich ziomka papieża Urbana VIII (1623-1645). Długi pontyfikat Maffeo Barberiniego przyniósł rodzinie ogromne bogactwa i zaszczyty, o czym świadczą do dziś wspaniałe pałace rozsiane po całym dawnym Państwie Kościelnym. Najokazalszy z nich, pałac na stokach Kwirynału, jest dziełem kilku architektów pierwszej fazy baroku: Karola Maderny, Berniniego i Borrominiego.

Fontanna Trytona (Fontana del Tritone)

Rzym zabytki - fontanna Trytona - fragment
Fontanna Trytona – fragment

Dzieło Jana Wawrzyńca Berniniego, powstałe na życzenie papieża Urbana VIII Barberini, w kontekście prac przebudowy najbliższych okolic Pałacu Barberinich.
Fontanna została wykonana z trawertynu w latach 1642–3. Rzeźba przedstawia greckie bóstwo morskie, Trytona, syna boga mórz Posejdona. W podstawie fontanny znajdują się podobizny delfinów, których podniesione ogony utrzymują muszlę, na której umieszczona jest postać samego Trytona. Z trzymanego przez niego rogu wypływa strumień wody, pochodzącej z akweduktu Aqua Felice. Fontannę zdobi elementy herbów papieskich – tiara, klucze św. Piotra oraz herb Barberinich, których pałac znajdował się w pobliżu.

Rzym zabytki - Fontanna Pszczół
Fontanna Pszczół

Fontanna Pszczół (Fontana delle Api)

Fontana delle Api – marmurowa fontanna autorstwa Berniniego, zlokalizowana na placu Piazza Barberini w Rzymie, w miejscu w którym przechodzi on w Via Veneto. Została ukończona w kwietniu 1644. Fontanna ma formę pionowo ustawionej muszli z trzema pszczołami nad kamienną misą. Pszczoły nawiązują do herbu rodziny Barberini, z której pochodził papież Urban VIII, fundator fontanny. Fontanna została zaprojektowana jako wodopój dla koni.

Rzym zabytki - kościół św. Zuzanny - fasada Maderny
Santa Susanna – fasada

Kościół św. Zuzanny (Santa Susanna)

Pierwszą prawdziwie barokową fasadę w Rzymie zaprojektował Karol Maderno dla świątyni poświęconej męczennicy rzymskiej Zuzannie (koniec III w. n.e.). Kościół jest jednak znacznie starszy niż jego siedemnastowieczna fasada… stoi podobno na domu rodzinnym Zuzanny i z pewnością został założony we wczesnym średniowieczu. Dziś jest głównym centrum duchowym katolików północnoamerykańskich.

Rzym zabytki - kościół Santa Maria della Vittoria - Ekstaza św. Teresy (Bernini)
Ekstaza św. Teresy

Kościół Matki Bożej Zwycięstwa (Santa Maria della Vittoria)

Tu Bernini wprowadził boski teatr do Kościoła, tu dotknął szczytów możliwości rzeźbiarskich, przekształcając chłodny kamień w płomienny obraz szaleństwa wiary – słynną Ekstazę św. Teresy. A poza tym jest to kościół Maderny, Domenichina, Guercina, Guida Reniego oraz… Dana Browna, który umieścił tu jedną z najciekawszych scen swojej szeroko znanej powieści „Anioły i demony”.

Rzym zabytki - Fontanna Mojżesza
Fontanna Mojżesza

Fontanna Mojżesza (Fontana del Mosé)

Monumentalna fontanna z końca XVI wieku kończąca bieg pierwszego papieskiego akweduktu – AQUA FELICE, wzniesionego za czasów pontyfikatu Sykstusa V (w cywilu Felice Peretti) przez Jana Fontanę (brata bardziej znanego Domenico Fontana). Z daleka przypomina typowy rzymski łuk triumfalny sławiący dzieło papieża Sykstusa, który – jak biblijny Mojżesz – jednym słowem wydobył wodę ze skały i napoił spragniony lud… Statua Mojżesza – dzieło miernego rzeźbiarza Leonarda Sormani – jest jednak wyjątkowo brzydka… co nie przeszkadza, by większość turystów brało ją za dzieło Michała Anioła Buonarrotiego…

Rzym zabytki - kościół św. Bernarda - kopuła
San Bernardo alle Terme – wnętrze kopuły

Bazylika św. Bernarda przy Termach (San Bernardo alle Terme)

Mały Panteon ze wspaniałą okrągłą kopułą z początku VI w. n.e., stanowiący pierwotnie część dawnych Term Dioklecjana (prawdopodobnie używane jako spheristerium – pomieszczenie do gry w piłkę). W 1598 r. dość dobrze zachowana rotunda o średnicy 22 m została zaadoptowana na kościół i przekazana odłamowi francuskich Cystersów, którzy zadedykowali go swemu wielkiemu świętemu – Bernardowi z Clairvaux.

Rzym zabytki - bazylika Santa Maria degli Angeli
Santa Maria degli Angeli

Bazylika Matki Bożej Aniołów i Męczenników (Santa Maria degli Angeli e dei Martiri alle Terme)

Bazylika powstała w wyniku zaadoptowania dla celów religijnych kilku głównych sal starożytnych Term Dioklecjana. Pierwsze prace rozpoczęły się w 1562 r. pod kierunkiem Michała Anioła Buonarrotiego i przeciągnęły się do połowy XVII w. W ich wyniku powstała świątynia-bazylika poświęcona przede wszystkim czci męczenników chrześcijańskich z okresu ostatnich prześladowań za czasów cesarza Dioklecjana. Warto do nie zajść, by podziwiać monumentalność i proporcję starożytnej budowli, jej ogromne monolityczne kolumny granitowe, słynną kiedyś meridianę – zegar słoneczny oraz kilka obrazów znanych mistrzów XVII i XVII wieku.

Zobacz inną wycieczkę -> https://www.rzym-przewodnik.it/trzy-wielkie-bazyliki-lateran-maggiore-santa-croce/